Cuma, Aralık 16, 2005

Firefox neden 3.0'ı geliştirmeye başladı?


Mozilla Firefox cephesinden iyi haberler gelmeye devam ediyor. İlk iyi haber, bir süre önce Internet Explorer'ın 7'nci sürümünde kullanılacak RSS ikonu için, bir oylama başlatan Microsoft yazılımcılarının gelen tepkiler üzerine Firefox'da yer alan simgeyi devam ettireceklerini açıklamaları oldu.

Belki çok küçük bir ayrıntı, ama bu bile Firefox'un artık bazı standartları nasıl belirlediğine ilişkin önemli bir gösterge. Bu olayı bir başka yüzünden okumak gerekirse, Firefox'un etrafında toplanan "kullanıcı grubu"nun artık Microsoft üzerinde bile bir baskı oluşturacak güce eriştiğini görüyoruz.

Firefox 1.5'in duyurulmasından sonraki ilk 24 saat içinde gerçekleşen 2.ooo.ooo adeti aşan indirme (download) sayısıysa, 1.0 sürümünü geride bırakan bir rekora imza attı. Nitekim bağımsız ölçüm şirketi Onestat'a göre, ekim ayının son haftasından itibaren hızlı bir yükselişe geçen Firefox'un pazar payı, ilk defa çift haneli rakamlara ulaşarak yüzde 11,5'e erişti.


Mozilla geliştiricilerinin 2.0 ve 3.0 için hazırladıkları yol haritasının bu ilk taslağında, 2.0 ve 3.0 için iki farklı gelişim yolunun izlenmesi dikkat çekici. Firefox 1.5'ta da kullanılan Gecko 1.8 motorunu kullanacak olan Firefox 2.0, bazı önemli yenilikleri getirecek olmasına karşın, asıl büyük değişiklikler bir sonraki sürüme saklanacak.

Firefox 3.0'ın hazırlanmasına 1.5'tan itibaren başlandığını söylemek mümkün. Şaşırtıcı ama böyle, çünkü Gecko motorunun mimarisinde yapılacak yani "Trunk" içine atılacak tüm büyük değişiklikler, 1.8.x "Branch"i üzerinden geliştirilmesine karar verilen Firefox 2.0'da yer al(a)mayacak! Bu kararın epey tepki alacağını tahmin etmek zor değil. Mozilla ekibi, böylelikle 2.0'ın "en az" 1.5 kadar kararlı bir sürüm olmasını hedefliyor.

Mozilla yazılımcılarının bu kararı almasında bir neden daha var elbet: 2006'nın 23 Temmuz'unda çıkması beklenen Vista ve Internet Explorer 7.0'ı daha güçlü bir ürünle karşılamak. Nitekim, Firefox 2.0 için öngörülen çıkış tarihi 27 Temmuz 2006.

Peki, Firefox 2.0'da ne tür yeniliklerle karşılaşacağız? Mozilla Wiki'de yer alan ve üzerinde tartışılan "taslak metinler" ışığında, şu özelliklerle tanışabiliriz:
  • RSS Reader/Viewer (Firefox'un en önemli eksiklerinden biri),
  • Dosyaların indirilme oranlarının grafiksel olarak durum çubuğunda gösterilmesi,
  • Adres çubuğunda yeni güvenlik seviyeleri, anti-phishing detektörü (Opera, Firefox, Konqueror ve IE 7.0'da uygulanacak),
  • Geçmiş içinde arama yapabilme, oturum bazında "geçmiş" bilgilerini takip edebilme,
  • Yer imlerinde (bookmark) sekmelere dayanan yeni bir yönetim arayüzü,
  • Tüm yer imlerini "canlı yer imi" (live bookmark) haline getirebilme (Bence bu çok ilginç. Yer iminiz size kendi sitesinde birşeylerin yenilendiğini söyleyecek),
  • Adres çubuğunun yanındaki arama motorlarına yükleme/silme/güncellenme yeteneği kazandırılması.

Arayüzde bazı kozmetik düzenlemelerin de yer almasını bekleyebileceğimiz 2.0 sürümünden sadece yedi ay sonra, yani 2007'nin şubatında "asıl bomba" Firefox 3.0 gelecek. Üçüncü sürümde çok daha ciddi değişiklikler var:
  • Gecko 1.9 motoru
  • Javascript 2.0 desteği
  • Yeni bir öntanımlı Firefox teması
  • Kapatılan sekme ve pencereleri geri getirebilme
  • Oturum kaydetme (Opera'daki "session saving" özelliği)
  • XUL için Phyton dil desteği
  • Yazım denetimi
  • Sayfayı ekrana otomatik sığdırma (Opera'da var olan bir diğer özellik)
  • SVG 1.1 elemanlarının tamamına destek.

Bana öyle geliyor ki, Temmuz-Ağustos aylarında epey hareketli günler yaşayacağız. Aynı tarihlerde Apple, Mac OS X 10.5 "Leopard"ı çıkarırsa hiç şaşmam... Steve Jobs yine yapacağını yapıp, ilk "sonsuz çözünürlüklü" grafik arayüze sahip işletim sistemini çıkarabilir. Bir yanda Microsoft ve korkunç PR gücü; karşısında en büyük "şovmen" Steve Jobs ve Intel işlemcileri destekleyecek olan Leopard; öte yandaysa gürültü çıkarmakta onlardan pek de aşağı kalmayan Mozilla ekibi...

Bakalım kim kazanacak?

Hiç yorum yok: